درباره علم سنجی
اصطلاح علم سنجی یا از ترکیب دو واژه «ساینتو» به معنای علم و « متریک » به معنای اندازه گیری مشتق شده است. ساده ترین تعریفی که می توان برای علم سنجی ارائه داد این است که علم سنجی، علم اندازه گیری و تحلیل علم است که به سنجش تولیدات علمی پژوهشگران، دانشگاه‌ها و کشورها در قالب متغیرهای کمی می‌پردازد. شاخص‌های علم‌سنجی شامل شاخص‌های ارزیابی کمیت و کیفیت برونداد علمی پژوهشگران است که می‌تواند مبنای ارزشیابی، رتبه بندی و ارتقاء اعضای هیات علمی قرار می‌گیرد که از مهمترین اهداف این علم، بنا نهادن نظامهایی از شاخص های توصیف کننده پژوهش در اجتماعات مختلف علمی است. انتشار مداوم و منظم چنین شاخص هایی می تواند عنصری مفید و کارآمد برای مدیریت تحقیق و سیاستگزاری در علوم باشد . اساس علم سنجی بر تجزیه و تحلیل پارامترهای اطلاعاتی استوار است که این پارامترها مقالات علمی،پروانه های ثبت اختراع، مجلات و بطور کلی اطلاعات علمی منتشر شده می باشند. نتایج حاصل از این تجزیه و تحلیل، به تعیین ساختار جریان مدارک علمی و فرایندهای استنادی آنها کمک می کند. علم سنجی با جنبه های مختلفی همچون تولید، اشاعه و استفاده از اطلاعات علمی سر و کار داشته و به محدوده علمی یک رشته خاص تعلق ندارد. بسیاری از پیشگامان این حوزه، هدف از علم سنجی را بررسی فرآیندهای موجود در پژوهش علمی برای مدیریت موثرتر علم معرفی می کنند.
برای نیل به اهداف علم سنجی، بایستی از نمایه نامه های پویا استفاده شود تا بتوان روند پیشرفت نظامهای علمی را مشخص ساخت . سابقه این علم به دهه هفتاد میلادی برمی گردد. نقطه شروع و شکل گیری این علم در روسیه شوروی بود. زمانی که برای اولین بار دوبوروف و کارنوا واژه علم سنجی را به کار بردند. آنها علم سنجی را به عنوان اندازه گیری فرایند انفورماتیک تعریف کردند. اولین تجزیه و تحلیل آماری نوشته های علمی را به کول (Cole)، ایلز (Ealse) و هولم (Hulme) نسبت می دهند که برای اولین بار از مقالات علمی منتشر شده به عنوان ملاکی برای مقایسه تولید علمی کشورهای مختلف استفاده کردند. در همان زمان افرادی نظیر لوتکا (Lotka)، برادفورد(Bradford)، زیف (Zipf) به منظور بررسی توزیع انتشارات برحسب مولفین و نشریات،مدل های نظری وی‍ژه ایی ارائه دادند. با وجود فعالیت های بسیار در حوزه این علم، تا سال ۱۹۶۹ میلادی حیطه ، اهداف و تکنیک های علم سنجی هنوز مشخص نشده بود. در همان زمان بود که نالیموف (Nalimov)، مولچنکو (Mulchenko) رشته های فرعی علم سنجی و دامنه کار آن را تعیین کردند. انتشار مجله بین المللی علم سنجی در سال ۱۹۷۸ میلادی به وسیله تیبور براون هم گام مهمی در جهت شناخت و توسعه جهانی این علم بود. این مجله توسط انتشارات Elsevier در آمستردام منتشر گردید و آکادمی علوم مجارستان در بوداپست (که فعال ترین انجمن علمی در این حوزه به شمار می رفت) مرتبأ مقالاتی در زمینه علم سنجی در آن به چاپ می رساند. این مقالات به همراه مطالبی که نالیموف منتشر می نمود، به پرورش و شکل گیری این علم نوپا کمک فراوانی کرد.
سوالات متداول
برای پاسخ به سوال های متداول این قسمت را مطالعه بفرمایید
جهت دریافت پاسخ های خود می توانید در بالای صفحه قسمت سایر موارد بخش پرسش های متداول و تعامل با کاربران را مشاهده نمایید یا با کارشناس واحد علم سنجی از طریق ایمیل در ارتباط باشید.
ايميل اداره علم سنجی: Sci@lums.ac.ir
انتخاب حالت کور رنگی
سرخ کوری سبز کوری آبی کوری سرخ دشوار بینی سبز دشوار بینی آبی دشوار بینی تک رنگ بینی تک رنگ بینی مخروطیتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله بین کلمات:
تغییر فاصله بین خطوط:
تغییر نوع موس:
تغییر نوع موس:
تغییر رنگ ها:
رنگ اصلی:
رنگ دوم:
رنگ سوم: